“O Apalpador son os pais”, Wikileaks said

Non sei en que andará Assange que non botou aínda abaixo a gran mentira de todas as mentiras que é o Nadal. Agardo por un cable que diga: “Benqueridos cativos e cativas de Galiza, o Apalpador son os pais. Eles traen os regalos, deixan o carbón e fedellan nas barrighas dos pequenos. Asinado: Wikileaks”. Mentres iso non ocorre fica aquí a miña achega iconográfica ao mito do Apalpador.

Se un se abstrae da bandeira norteamericana do fondo e do aire de soldado confederado que se gasta o chaval, abofé que este home con cachimba e sen cirolas dá un bo apalpador, máis apto para maiores que para pequenos, pode ser. Pero quen dixo que os maiores non temos ilusións? Como di a campaña do concello de Santiago: “apalpando as ilusións…”. A apalpar, pois.

O carboeiro montañés, para min un descoñecido -pois da serra do Candán para esta parte, nunca se lle mirou  o pelo- é, ao parecer, parente próximo do Olentzero euskaldún. Estes días baixan da montaña, o Apalpador e o Olentzero, para repartiren agasallos, en durísima competición co establishment natalicio de Papa Noel e os Reis Magos e como símbolos político-culturais dunha tradición anti-centralista. Coma sempre, os éuscaros lévannos vantaxe, porque asentaron xa a celebración e, sobre todo, porque lle teñen unha canción axustada á dimensión do seu mito. O Apalpador precisa tamén dunha canción para existir. Mentres ninguén a paire, fica aquí esta versión multirracial da canción do Olentzero, a que este ano lanzou a EITB. Aires ciganos, de blues, coral e txalaparta para cantar aquilo de: “Horra! Horra!/Gure Olentzero!/Pipa hortzetan duela/eserita dago…”

“¿Me guardas el secreto..?” (ou o delirio mental como marca turística de Galicia)

NONO DIGHAS. Este día a Xunta de Galicia presentou na Coruña a nova marca que, ao parecer, vai visualizar a oferta turística galega fóra das nosas fronteiras, querse dicir en España. O mundo, para Feijóo & Co., é España, a liña do seu horizonte, o omega de todas as súas travesías. Fica atrás aquel Galicia Calidade, de resonancias fraguianas. Depois, en 2007, o lema da campaña de Turgalicia, esplendidamente locutada por Luís Tosar, foi Galicia, ¿la sientes?, e aínda en 2009 ecoou aquel Galicia. Ven y siéntela. O ton de todos eles era moi similar, unha voz en off incitadora sobre paraxes idílicas das que agora, emerxe este delirante e flipante episodio de confusión mental, titulado Galicia, ¿me guardas el secreto?, a marca turística deste país. (!!!!)

Malia á interrogación, ¿me guardas el secreto? ou gárdasme o segredo? é, definitivamente, unha frase pouco galega.  Ningún galego di ¿me guardas el secreto?, nun contexto habitual. Como moito: “mira.., isto case que non o dighas…”. Ese sería o subtexto real da marca: “Mellor  nono dighas”, aserto ben problemático e contraditorio cando do que se trata é de difundir unha paisaxe, unha gastronomía ou unha oferta de balnearios, poño por caso. O asunto ficaría, pois, desta maneira: “Galicia, mellor nono dighas“, ou “Galicia, mellor tá calada“. Xusto o contrario da campaña turística do goberno de Asturias: “Asturias, lo dice todo el mundo”, ou do goberno basco: “Euskadi, ven y cuéntalo”. Nós non, nós gardamos segredos e somos tan misteriosos como o paradoiro de Jesús Pérez Varela, aquel conspicuo valedor da Terra e dos seus produtos turísticos e gastronómicos, conselleiro de Cultura, Turismo e Medios de Comunicación do PP, que certo día marchou co botín, por entre os fantasmagóricos corredores da Cidade da Cultura.

Galicia, Eau de Cologne (Arredor de Vargas Llosa, a nación e o soño do celta)

Non son experto en teoría política pero creo que podo detectar a víscera ideolóxica dun xuízo, como cando Vargas Llosa di, nunha entrevista con El País, “el nacionalismo es la peor construcción del hombre”. O Premio Nobel ten a capacidade de embalsamar os escritores que o reciben e convertelos nunha sorte de altofalantes sen pudor, que cuspen frases para a posteridade. Pasoulles a case todos, non fago excepcións, Saramago incluído. E os medios de comunicación contribúen a converter esa auctoritas acabada de adquirir nunha fonte privilexiada de titulares. Como aquí. Unhas liñas máis abaixo, o escritor, ao fío da súa nova novela, El sueño del celta, matiza: “En ciertos pueblos aplastados por colonizadores, que aspiran a liberarse del ocupante, el nacionalismo tiene un valor positivo”. Este aserto, claro, non ten a forza categórica do anterior. Nin será aproveitado pola lexión de opinólogos que achan nas verbas dun Nobel a coartada ideal para os seus odios. E porén a afirmación retrata con bastante claridade as aspiracións lexítimas de nacións e culturas dominadas e colonizadas como é a nosa.